Jenaratör Nedir
Kesintisiz Güç Kaynakları (KGK) bağlı bulunduğu tüm elektrikli ve elektronik cihazlara tüm parazitlerden ve dalgalardan arındırılmış sabit genlikli gerilim sunan, elektrikli kesintilerinde bünyesindeki akü sistemlerini devreye sokarak kullanıcılara kesintisiz çalışma imkanı sağlayan cihazlardır.Bilindiğinin aksine KGK sonsuz enerji kaynağı değildir. Elektrik kesintilerinde kullanıcının acil işlerini tamamlayarak cihazlarını güvenli bir şekilde kapatacak kadar süre tanıyan cihazlardır. Yani bir KGK jeneratör gibi sonsuz enerji sağlayamaz, zaten bu cihazlar birbirlerine rakip değil birbirlerini tamamlayan cihazlardır.
Jeneratörün Özellikleri
Kesintisiz Güç Kaynağı’ndan beklenen özellikler
Regülasyon: Regülasyon, giriş gerilimindeki değişimlerin kontrol edilmesidir. Türkiye şartlarında şebeke gerilimindeki değişim -20 ile +15 arasında değişmektedir. KGK’lardan beklenen çıkış gerilimini +- yüzde 1 hata payı ile düzenlemesidir.
Gerilim Kararlılığı: Gerilim kararlılığı, çıkış geriliminin değişen şartlar altında sabit kalmasının sağlanmasıdır.
Yüke Karşı Regülasyon: Çıkışa bağlanan yüklerdeki değişime rağmen çıkış geriliminin sabit kalmasının sağlanmasıdır. KGK lardan beklenen hata payının +- yüzde 1 den ufak değerlerde olmasıdır.
Ani Yüke Karşı Regülasyon: Çıkış yükünün ani değişimi, şebeke geriliminin kesilmesi ve gelmesi hallerinde çıkışta olacak değişimin +-yüzde 10’dan küçük olması hedeflenir. Frekans Kararlılığı: Çıkış yükünün ani değişimi, şebeke geriliminin kesilmesi ve gelmesi hallerinde çıkışta olacak değişimin +-yüzde 10’dan küçük olması hedeflenir.
Aşırı Yük ve Kısa Devre Koruması: Çıkışta oluşabilecek aşırı yüklenme ve kısa devrelere karşı KGK’ nın kendini koruması, arızalanmaması ve çalışmayı sürdürmesi gerekmektedir. Yüzde 150 aşırı yükte KGK’ nın gerilim regülasyonun da en az 1 dakika süreyle çalışabilmesi ve hata durumu ortadan kalktığında herhangi bir operasyona gerek kalmadan çalışmasını sürdürmesi beklenir.
Toplam Harmonik Distorsiyon (THD): THD, çıkış geriliminde oluşan harmoniklerin bir ölçüsüdür. Bu harmonikler radyo, telsiz gibi frekans bağımlı cihazların çalışmasını etkileyebilir. Bu yüzden bu değerlerin lineer yükte yüzde 3’ten, nonlineer yüklerde ise yüzde 5 ten küçük olması istenir. Modern KGK larda PWM ( Darbe Genişlik Modülasyonu ) kullanılarak harmoniklerin değeri azaltılmaktadır.
Yüksek Verim: Her cihazda olduğu gibi KGK’larda da enerji kayıpları oluşur. Önemli olan bu kaybın düşük tutulmasıdır. Dolayısıyla yüksek verimli cihazlar tercih edilmelidir. Akü: Kesintisiz Güç Kaynağı’nda gücün sürekliliğini sağlamak için aküler kullanılmaktadır.Kesintisiz Güç Kaynağı kullanımını gerekli kılan sorunlar
Sarkma: Kısa süreli gerilim düşüklüğüdür. Sistemin kilitlenip bilgilerin bozulmasına neden olur. Asansör, elektrikli ısıtıcı gibi yüksek güçte elektrik sarf eden cihazların çalışmaya başlamasıyla bu kaçınılmazdır ki, bu tür cihazlardan dolayı dakikada onlarcası yaşanabilir
Kesinti: Tamamen gerilim yokluğudur ve bilgi kaybına sebep olur. Kaybedeceğiniz hiç bir bilgi ihtiyacınıza uygun olan bir Kesintisiz Güç Kaynağı’ndan daha ucuz değildir. Bilgisayarlar 5 milisaniye hassasiyetinde güç kaynağına sahip olduğundan, kesinti süresinin kısalığı küçümsenmemelidir.
Yükseltme: Genellikle kısa süreli voltaj yükselmesidir. Bu tip yükselmeler, elektronik cihazların kapasitelerinin üzerinde gerilime maruz kalmalarına sebep olduğundan zarar kaçınılmazdır. Voltajdaki aşırı yükselmeler, örneğin elektrik kesintisinden sonra gelen elektrik ya da bir yıldırım düşmesi sonucu oluşan yüksek gerilim cihazınızın ömrünü sona erdirebilir.
Darbe: Çok kısa süreli yaklaşık saniyenin yüzde biri süresince voltaj yükselmesidir. Örneğin bir klimanın kapatılmasıyla bir saniyenin çok küçük bir dilimi süreyle voltajda zarar verici ani yükselmeler olmaktadır.
Gürültü: Elektriksel gürültülerdir. Sinüs dalga şeklinin bozulmasına neden olur. Tüm bu sorunlara karşı koyabilecek ve cihazlarınızın güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacakKesintisiz Güç Kaynakları (KGK) bağlı bulunduğu tüm elektrikli ve elektronik cihazlara tüm parazitlerden ve dalgalardan arındırılmış sabit genlikli gerilim sunan, elektrikli kesintilerinde bünyesindeki akü sistemlerini devreye sokarak kullanıcılara kesintisiz çalışma imkanı sağlayan cihazlardır.
Bilindiğinin aksine KGK sonsuz enerji kaynağı değildir. Elektrik kesintilerinde kullanıcının acil işlerini tamamlayarak cihazlarını güvenli bir şekilde kapatacak kadar süre tanıyan cihazlardır. Yani bir KGK jeneratör gibi sonsuz enerji sağlayamaz, zaten bu cihazlar birbirlerine rakip değil birbirlerini tamamlayan cihazlardır.
Jeneratörün Özellikleri
Kesintisiz Güç Kaynağı’ndan beklenen özellikler
Regülasyon: Regülasyon, giriş gerilimindeki değişimlerin kontrol edilmesidir. Türkiye şartlarında şebeke gerilimindeki değişim -20 ile +15 arasında değişmektedir. KGK’lardan beklenen çıkış gerilimini +- yüzde 1 hata payı ile düzenlemesidir.
Gerilim Kararlılığı: Gerilim kararlılığı, çıkış geriliminin değişen şartlar altında sabit kalmasının sağlanmasıdır.
Yüke Karşı Regülasyon: Çıkışa bağlanan yüklerdeki değişime rağmen çıkış geriliminin sabit kalmasının sağlanmasıdır. KGK lardan beklenen hata payının +- yüzde 1 den ufak değerlerde olmasıdır.
Ani Yüke Karşı Regülasyon: Çıkış yükünün ani değişimi, şebeke geriliminin kesilmesi ve gelmesi hallerinde çıkışta olacak değişimin +-yüzde 10’dan küçük olması hedeflenir. Frekans Kararlılığı: Çıkış yükünün ani değişimi, şebeke geriliminin kesilmesi ve gelmesi hallerinde çıkışta olacak değişimin +-yüzde 10’dan küçük olması hedeflenir.
Aşırı Yük ve Kısa Devre Koruması: Çıkışta oluşabilecek aşırı yüklenme ve kısa devrelere karşı KGK’ nın kendini koruması, arızalanmaması ve çalışmayı sürdürmesi gerekmektedir. Yüzde 150 aşırı yükte KGK’ nın gerilim regülasyonun da en az 1 dakika süreyle çalışabilmesi ve hata durumu ortadan kalktığında herhangi bir operasyona gerek kalmadan çalışmasını sürdürmesi beklenir.
Toplam Harmonik Distorsiyon (THD): THD, çıkış geriliminde oluşan harmoniklerin bir ölçüsüdür. Bu harmonikler radyo, telsiz gibi frekans bağımlı cihazların çalışmasını etkileyebilir. Bu yüzden bu değerlerin lineer yükte yüzde 3’ten, nonlineer yüklerde ise yüzde 5 ten küçük olması istenir. Modern KGK larda PWM ( Darbe Genişlik Modülasyonu ) kullanılarak harmoniklerin değeri azaltılmaktadır.
Yüksek Verim: Her cihazda olduğu gibi KGK’larda da enerji kayıpları oluşur. Önemli olan bu kaybın düşük tutulmasıdır. Dolayısıyla yüksek verimli cihazlar tercih edilmelidir. Akü: Kesintisiz Güç Kaynağı’nda gücün sürekliliğini sağlamak için aküler kullanılmaktadır.Kesintisiz Güç Kaynağı kullanımını gerekli kılan sorunlar
Sarkma: Kısa süreli gerilim düşüklüğüdür. Sistemin kilitlenip bilgilerin bozulmasına neden olur. Asansör, elektrikli ısıtıcı gibi yüksek güçte elektrik sarf eden cihazların çalışmaya başlamasıyla bu kaçınılmazdır ki, bu tür cihazlardan dolayı dakikada onlarcası yaşanabilir
Kesinti: Tamamen gerilim yokluğudur ve bilgi kaybına sebep olur. Kaybedeceğiniz hiç bir bilgi ihtiyacınıza uygun olan bir Kesintisiz Güç Kaynağı’ndan daha ucuz değildir. Bilgisayarlar 5 milisaniye hassasiyetinde güç kaynağına sahip olduğundan, kesinti süresinin kısalığı küçümsenmemelidir.
Yükseltme: Genellikle kısa süreli voltaj yükselmesidir. Bu tip yükselmeler, elektronik cihazların kapasitelerinin üzerinde gerilime maruz kalmalarına sebep olduğundan zarar kaçınılmazdır. Voltajdaki aşırı yükselmeler, örneğin elektrik kesintisinden sonra gelen elektrik ya da bir yıldırım düşmesi sonucu oluşan yüksek gerilim cihazınızın ömrünü sona erdirebilir.
Darbe: Çok kısa süreli yaklaşık saniyenin yüzde biri süresince voltaj yükselmesidir. Örneğin bir klimanın kapatılmasıyla bir saniyenin çok küçük bir dilimi süreyle voltajda zarar verici ani yükselmeler olmaktadır.
Gürültü: Elektriksel gürültülerdir. Sinüs dalga şeklinin bozulmasına neden olur. Tüm bu sorunlara karşı koyabilecek ve cihazlarınızın güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacak